S İ G A R A
·
1492 DE Colomb Amerikadan Avrupaya tütün
fidelerini getirdi.
·
16. yy. da İngiltere de puro gibi sarılarak
içildi.
·
17. yy. da Türk insanı tütünle tanıştı ekimine
başladı.
·
18, yy. da enfiye-puro-pipo-tütün çiğneme gibi
kullanımları devreye girdi.
·
19. yy. ortalarından itibaren Avrupada sigara şeklinde
üretimi başladı.
İlk kez 1964 de U.S.A hazırlanan TÜTÜN ve SAĞLIK başlıklı raporda
sigaranın Akciğer kanserinin hazırlayıcısı olduğu duyurulunca dünya kamuoyunda
sigara karşıtı hareket başlatıldı.
Sigara
tek önlenebilir erken ölüm sebebidir.
·
U.S.A da sigara içimine bağlı olarak yılda 350
binden fazla kişi ölmektedir. Bu rakam A.B.D’nin 2. Dünya Savaşında kaybettiği
asker sayısına yakındır.
·
Sigara dünyada her yıl 1 milyondan fazla
insanın erken ölümüne sebep olmaktadır.
·
İçilen her sigara insan ömrünü ortalama 5.5
dakika kısaltır.
·
Günde 2
paket sigara içen 30-35 yaşındaki bir kişinin yaşam süresi içmeyenlere göre 8-9
yıl daha kısa olur.
·
Sigara içen erkeklerde ani ölüm riski
içmeyenlere göre 10 kat fazladır.
·
Sigara bırakıldıktan sonra dahi risk ancak 10-15
yılda kaybolur.
Sigara
ve hastalıklar.
·
Başta akciğer kanseri olmak üzere; Baş boyun,
yutak, ağız nefes borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanserlerinin
oluşumunu hazırlar.
·
Kalp hastalıklarının %30’undan sorumludur.
·
Koroner hastalıklar ve tansiyonu olumsuz
etkiler.
·
Genellikle amputasyonla sonuçlanan periferik
damar hastalıklarına yol açar.
·
Mide ülseri ile yakın ilişkilidir.
·
Astımın sebebi değildir ama astım için zemin
hazırlar ve astımı kötüleştirir.
Empotans ve erken menopoz sebebidir.
Sigara dumanının her doku ve organa zararlı
olduğu tespit edilmiştir.
Sigara
dumanı içinde 4000 den fazla farklı kimyasal madde ayrıştırılmıştır.
Bunlar
içinde 1200’ün üzerinde kanser yapıcı ve toksik madde vardır.
En önemlileri NİKOTİN Ve KARBONMONOKSİT tir.
NİKOTİN
Tütündeki nikotinin çok azı dumana geçer. (%15-20)
saf nikotin korkunç bir zehirdir.
Nikotine
batırılmış çubuk bir serçenin gagasına
değdirilirse kuş hemen ölür.
Orta
boy bir yaprak sigarasındaki nikotin saflaştırılıp deri altına zerk edilirse
iki insanı öldürür.
KARBONMONOKSİT
Sigara dumanında % 2-5 oranında bulunur.
Oksihemoglobini düşük,karbohemoglobin yüksekse HYPOXİ (oksijen azlığı) oluşur.
Sigara Myocard enfaktüsü, periferik damar tıkanmaları-arteriosklerosis
oluşmasında rol oynar.
Tütün gübrelerindeki bir çok toksik madde de dumana geçer.
SİGARA
ÇOCUK VE GENÇLER VE GEBELİKTE
Nikotin
Fötotoksiktir (karında gelişen cenin için zehirleyicidir.) sigara içen
annelerin ceninlerinde vasokonstrüksiyon sonucu total kan akımının azaldığı
gösterilmiştir.
AKTİF
ve PASİF sigara içiminde
·
Düşükler
·
Rahim içi
ölümler
·
Düşük
doğum ağırlıklı bebek oluşur.
SİGARA İÇEN VE EMZİREN ANNE BEBEĞİNDE DE ZARARLAR OLUŞUR
Sigaranın toksik maddeleri
annenin sütünden bebeğe geçer.
MSS: Aşırı huysuzluk- uyuklama- dalgınlık
Kalp: Atım sayısının artması
Sindirim: Motilite artması- kusma
Zeka düzeyinde azalma, okuma güçlüğü, hyperaktif çocuk oaranında
artma.
Ani bebek ölümüne daha çok
rastlanır.
BEBEĞE TÜTÜTNÜN TOKSİK ETKİSİ
ENDİREK:
Süt çocuğu erişkinden daha çok
nefes alıp verir solunum düzeyi erişkine kıyasla vücut ağırlığına göre daha
geniştir.
Hem emdiği için sütten, hem de
yaşadığı ortamdan PASİF İÇİCİ olarak etkilenir.
DİREKT:
·
Tütün tarlalarında çalışan annelerin çocukları
yerde buldukları tütün yapraklarını çiğner.
·
Atılmış sigara paketlerindeki sigaraları çiğner
toksik etkilenirler.
Ülkemiz dünya üzerinde sigara
alışkanlığının en hızlı arttığı kişi başı sigara tüketiminin en fazla olduğu
ülkelerden biridir.
Toplumun değişik kesimlerinde %80
e varan içme alışkanlığı var ‘’Türk gibi
sigara içiyor.’’ Tabiri yaygındır.
Gelişmiş ülkelerde son 20 yılda
sigara tüketiminin azaltılması kalp damar hastalıklarını azaltmıştır.
ALIŞKANLIK NEDEN?
·
Ülkemizdeki 15 yaş üstündeki nüfusun %45-50 si
ciddi sigara tutkunudur.
·
Tiryaki ailelerin çocuklarında sigara başlama
içmeyen ailelere göre 4 misli fazladır.
·
Ergenliğin fiziksel ve ruhsal gerilimleri nedeni
ile
·
Büyüdüğünü kanıtlamak için
·
Yetişkin insan rolü oynama arzusundan içmek
büyüklere özgü bir imtiyaz ise bende bu imtiyaza sahibim demek için
Arkadaş baskısı nedeni ile
Dışlanmamak, hor görülmemek,
gruba ait olduğunu ispatlamak(aidiyet) uğruna zehir olsa içer.
CİNSEL KİMLİK
Erkek olma- sigara ve içki
erkeksi tutkulardır.
Erkek egemen toplumda böylece
üstünlüğe ulaşma duygusu ile içer.
SİGARAYLA SAVAŞ
Hedef kitle gençler olmalıdır.
·
Zorlanmamalı- zor kullanmamalı
·
Zararları için herkes öğretmen-dr- sanatçı-
politikacı- yönetici aydınlatıcı
çalışmalar yapmalı
·
Spora yönlendirmeli
·
Başlamanın önlenmesi sağlanmalı kitle iletişim
araçları ve okullarda eğitici çalışmalar ile
·
Sigara içmemek TERCİH EDİLEN bir davranıştır. Bu
modelin işlenmesi gerekir.
A.B.D de 20 yılda 35 milyon insan
sigarayı bırakmıştır.
Yasal önlemler
Sosyal baskı ‘’2. Sınıf insan
sigara içer savı.’’
Sağlığa zararlarının vurgulanması
Tütün üretimi yerine besin
üretimine geçmek.