S İ G A R A

S İ G A R A

·         1492 DE Colomb Amerikadan Avrupaya tütün fidelerini getirdi.

·         16. yy. da İngiltere de puro gibi sarılarak içildi.

·         17. yy. da Türk insanı tütünle tanıştı ekimine başladı.

·         18, yy. da enfiye-puro-pipo-tütün çiğneme gibi kullanımları devreye girdi.

·         19. yy.  ortalarından itibaren Avrupada sigara şeklinde üretimi başladı.

İlk kez 1964 de U.S.A  hazırlanan TÜTÜN ve SAĞLIK başlıklı raporda sigaranın Akciğer kanserinin hazırlayıcısı olduğu duyurulunca dünya kamuoyunda sigara karşıtı hareket başlatıldı.

Sigara tek önlenebilir erken ölüm sebebidir.

·         U.S.A da sigara içimine bağlı olarak yılda 350 binden fazla kişi ölmektedir. Bu rakam A.B.D’nin 2. Dünya Savaşında kaybettiği asker sayısına yakındır.

·         Sigara dünyada her yıl 1 milyondan fazla insanın  erken ölümüne sebep olmaktadır.

·         İçilen her sigara insan ömrünü ortalama 5.5 dakika kısaltır.

·         Günde 2 paket sigara içen 30-35 yaşındaki bir kişinin yaşam süresi içmeyenlere göre 8-9 yıl daha kısa olur.

·         Sigara içen erkeklerde ani ölüm riski içmeyenlere göre 10 kat fazladır.

·         Sigara bırakıldıktan sonra dahi risk ancak 10-15 yılda kaybolur.

Sigara ve hastalıklar.

·         Başta akciğer kanseri olmak üzere; Baş boyun, yutak, ağız nefes borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanserlerinin oluşumunu hazırlar.

·         Kalp hastalıklarının %30’undan sorumludur.

·         Koroner hastalıklar ve tansiyonu olumsuz etkiler.

·         Genellikle amputasyonla sonuçlanan periferik damar hastalıklarına yol açar.

·         Mide ülseri ile yakın ilişkilidir.

·         Astımın sebebi değildir ama astım için zemin hazırlar ve astımı kötüleştirir.

Empotans ve erken menopoz sebebidir.

Sigara dumanının her doku ve organa zararlı olduğu tespit edilmiştir.

Sigara dumanı içinde 4000 den fazla farklı kimyasal madde ayrıştırılmıştır.

Bunlar içinde 1200’ün üzerinde kanser yapıcı ve toksik madde vardır.

En önemlileri NİKOTİN Ve KARBONMONOKSİT tir.

NİKOTİN

Tütündeki nikotinin çok azı dumana geçer. (%15-20) saf nikotin korkunç bir zehirdir.

Nikotine batırılmış  çubuk bir serçenin gagasına değdirilirse kuş hemen ölür.

Orta boy bir yaprak sigarasındaki nikotin saflaştırılıp deri altına zerk edilirse iki insanı öldürür.

KARBONMONOKSİT

Sigara dumanında % 2-5 oranında bulunur.

Oksihemoglobini düşük,karbohemoglobin  yüksekse HYPOXİ (oksijen azlığı) oluşur.

Sigara Myocard enfaktüsü, periferik damar tıkanmaları-arteriosklerosis oluşmasında rol oynar.

Tütün gübrelerindeki  bir çok toksik madde de dumana geçer.

SİGARA ÇOCUK VE GENÇLER VE GEBELİKTE

Nikotin Fötotoksiktir (karında gelişen cenin için zehirleyicidir.) sigara içen annelerin ceninlerinde vasokonstrüksiyon sonucu total kan akımının azaldığı gösterilmiştir.

AKTİF ve PASİF sigara içiminde

·         Düşükler

·         Rahim içi ölümler

·         Düşük doğum ağırlıklı bebek oluşur.

SİGARA İÇEN VE EMZİREN ANNE BEBEĞİNDE DE ZARARLAR OLUŞUR

Sigaranın toksik maddeleri annenin sütünden bebeğe geçer.

MSS: Aşırı huysuzluk- uyuklama- dalgınlık

Kalp: Atım sayısının artması

Sindirim: Motilite artması- kusma

Zeka düzeyinde azalma, okuma güçlüğü, hyperaktif çocuk oaranında artma.

Ani bebek ölümüne daha çok rastlanır.

BEBEĞE TÜTÜTNÜN TOKSİK ETKİSİ

ENDİREK:

Süt çocuğu erişkinden daha çok nefes alıp verir solunum düzeyi erişkine kıyasla vücut ağırlığına göre daha geniştir.

Hem emdiği için sütten, hem de yaşadığı ortamdan PASİF İÇİCİ olarak etkilenir.

DİREKT:

·         Tütün tarlalarında çalışan annelerin çocukları yerde buldukları tütün yapraklarını çiğner.

·         Atılmış sigara paketlerindeki sigaraları çiğner toksik etkilenirler.

Ülkemiz dünya üzerinde sigara alışkanlığının en hızlı arttığı kişi başı sigara tüketiminin en fazla olduğu ülkelerden biridir.

Toplumun değişik kesimlerinde %80 e varan içme alışkanlığı var ‘’Türk gibi sigara içiyor.’’ Tabiri yaygındır.

Gelişmiş ülkelerde son 20 yılda sigara tüketiminin azaltılması kalp damar hastalıklarını azaltmıştır.

ALIŞKANLIK NEDEN?

·         Ülkemizdeki 15 yaş üstündeki nüfusun %45-50 si ciddi sigara tutkunudur.

·         Tiryaki ailelerin çocuklarında sigara başlama içmeyen ailelere göre 4 misli fazladır.

·         Ergenliğin fiziksel ve ruhsal gerilimleri nedeni ile

·         Büyüdüğünü kanıtlamak için

·         Yetişkin insan rolü oynama arzusundan içmek büyüklere özgü bir imtiyaz ise bende bu imtiyaza sahibim demek için

Arkadaş baskısı  nedeni ile

Dışlanmamak, hor görülmemek, gruba ait olduğunu ispatlamak(aidiyet) uğruna zehir olsa içer.

CİNSEL KİMLİK

Erkek olma- sigara ve içki erkeksi  tutkulardır.

Erkek egemen toplumda böylece üstünlüğe ulaşma duygusu ile içer.

SİGARAYLA SAVAŞ

Hedef kitle gençler olmalıdır.

·         Zorlanmamalı- zor  kullanmamalı

·         Zararları için herkes öğretmen-dr- sanatçı- politikacı- yönetici  aydınlatıcı çalışmalar yapmalı

·         Spora yönlendirmeli

·         Başlamanın önlenmesi sağlanmalı kitle iletişim araçları ve okullarda eğitici çalışmalar ile

·         Sigara içmemek TERCİH EDİLEN bir davranıştır. Bu modelin işlenmesi gerekir.

A.B.D de 20 yılda 35 milyon insan sigarayı bırakmıştır.

Yasal önlemler

Sosyal baskı ‘’2. Sınıf insan sigara içer savı.’’

Sağlığa zararlarının vurgulanması

Tütün üretimi yerine besin üretimine geçmek.