31.3.16

ÇOCUKLARDA SİNÜZİTİS



Sinüsler kafatasında bulunan 4 çift kemik boşluğudur (maxiller-Edmoid-Frontal-Sfenoid)
Sinüslerin kafatası kemikleri ve beyin ağırlığını hafifletme (ağırlığı hissetmememizi sağlama), çift cidarlı olduklarından beyin dokusunu sıcak-soğuk ve travmalardan koruma, işittiğimiz seslerin rezonansını arttırma, soluduğumuz havayı müküs salgısı ile nemlendirme gibi fonksiyonları vardır.
Sinüslerin içinde oluşan mukus salgısı silier hücreler yardımı ile sinüs boşluğunun deliğinden burun boşluğuna oradan genize ulaşır. Müküs salgısının genize akması sinüsün kendini temizlemesi demektir. Bu kendini temizleme mekanizmasının bozulması sinüs içinde salgı birikimine ve sinüsün enfeksiyonuna (sinüzitis) yol açar.

Çocuklar yılda ortalama 6-8 kez ( kreşe gidiyorlarsa daha da fazla )üst solunum yolu enfeksiyonu geçirirler. Bunlarında %5-13'ünde komplikasyon olarak rinosinüzit gelişir.

Enfeksiyona zemin hazırlayan diğer faktörler; alerjik nezle, geniz eti büyüklüğü, anatomik tıkanıklıklar daha az sıklıkla da bağışıklık yetmezliği sayılabilir.
Rinosinüzit çoğunlukla viral bir enfeksiyon olarak karşımıza çıkar. Bu durumda sinüs boşluğunda müküs birikir. Sinüs kendini temizleyemez sinüsün buruna açılan deliğini tıkayan müküs atılamazsa müküs bakterilerle enfekte olur ve iltihaplı bir sıvıya dönüşür. Bu sıvı daha çok tıkanma yaratarak,klinik belirtileri oluşturur.

KLİNİK BELİRTİLER
Burun ve genizde akıntı, çok uzun süren inatçı tahriş öksürüğü, ağız kokusu, yüz ve göz kapağında şişlik, gözde kaşıntı, çapaklanma, baş ağrısı, bazen yüksek olmayan ateş, geniz akıntısının yutulması sonucu mide tahrişi ile karın ağrısı oluşması, halsizlik, hırçınlık nadiren yüzde ağrı, çocukların ortalama yarısında da orta kulak iltihabı oluşabilir.

TANI
Klinik bulgular çok belirgin ve klasik ise görüntülemeye gerek yoktur. Büyük çocuklarda karanlık bir odada ağıza güçlü bir ışık kaynağı uygulayıp ışığın sızmamasının tespiti yardımcı bir metod olabilir.
6 yaşın altında görüntüleme önerilmemekte. Görüntüleme için tomografi altın standart kabul edilmekle birlikte (maliyet, radyasyon, çocuğun uyutulma zorunluluğu)gibi nedenlerle uygulaması zor olmaktadır.

Allerjik nezleli çocuklarda görüntülemede sinüzit bulgusu verebilirler. Bu da dikkate alınmalıdır.

Bir de; doğumdan sonra radyolojik olarak sadece edmoid ve maxiler sinüslerin görüntülenebileceği, sfenoid sinüsün 5 yaşından, Frontel sinüsünde 6 yaşından sonra görüntülenebileceği de unutulmamalıdır.

TEDAVİ
Balgam söktürücüler, antihistaminikler ve öksürük şuruplarının 6 yaşın altındaki çocuklarda etkileri tartışmalıdır. 2 yaşın altında mecbur olmadıkça kullanılmamaları sadece alerjik nezleye bağlı olgularda antihistaminiklerin yararlı olabildiği bilinmektedir.
Lökotiren antogonisti ilaçların sinüslerin silier aktivitelerini arttırdığı ve sinüs temizliğini sağladığı gözlemlenmiştir.

Tedavide temel ilaç antibiyotiklerdir.Tedavinin en az 2 bazen 3 hafta sürdürülmesi önerilmektedir.
Çocuğun streptokokus Pnömonia’ya (pnömokok aşısı) karşı aşılanması sinüs enfeksiyonlarına yakalanmayı azaltır.

 Çok uzun süre klorlu suda yüzmek, çok temiz olmayan deniz ve havuza burnu kapatmadan atlamak sinüs enfeksiyonu için hazırlayıcı faktör olabilir.

Akut sinüsitis 3 hafta içinde iyileşir. Nadiren 6-7 hafta sürebilir. Genellikle 6 haftadan uzun sürerse kronik sinüsitis olarak tanımlanır.